«Адносіліся як да быдла». Жыхар Гомельскага раёна, арыштаваны дзеля помсты брату за ўдзел у акцыі ў Ізраілі, распавёў, што з ім адбылося
| Новости |
0
Сёлета ў пачатку лютага стала вядома пра арышт у вёсцы пад Гомелем брата актывіста з Беларусі Мікалая Стагурскага, якому пагражаў прапагандыст Рыгор Азаронак за ўдзел у акцыі супраць імітацыі выбараў у Ізраілі. Пазней праваабаронцы даведаліся, што разам з братам, улады Беларусі арыштавалі і бацьку Мікалая Стагурскага. Гомельская Вясна паразмаўляла з Дзмітрыем Стагурскім, які прайшоў катаванні за актыўнасць брата.
Дзмітрый Стагурскі
Дзмітрый Стагурскі праз свой узрост проста не мог удзельнічаць у пратэстах 2020 года — яму тады было ўсяго 14 гадоў. Сёлета 19-гадовы Дзмітрый меўся скончыць Рэчыцкі дзяржаўны аграрны каледж, дзе ён апошнія гады навучаўся. Натуральна, што праз татальныя рэпрэсіі ў Беларусі, не мог ён неяк актыўнічаць і цяперашнім часам.
Тым не менш, 4 лютага да яго ў дом у вёсцы Пакалюбічы Гомельскага раёна ўварваліся супрацоўнікі карных органаў дзейнага ў Беларусі рэжыму.
«Я быў дома, бо якраз знаходзіўся ў сваёй вёсцы, на ферме якой праходзіў практыку. На дзясятую гадзіну мусіў ісці на ферму. Я нядаўна прачнуўся, памыўся, снедаў. І раптам пачуў, што ў дзверы нехта пачаў моцна грукаць. Я зразумеў, што гэта не маці, бо яна б мне спачатку патэлефанавала. Я паглядзеў у вочка – там былі двое мужчынаў у цывільным адзенні», — узгадвае Дмітрый Стагурскі.
«Дзверы не былі замкнёныя. Таму яны самі адчынілі дзверы і ўламіліся ў кватэру. Мне ў твар ткнулі свае “коркі”, што гэта міліцыя. Імёны і прозвішчы я не памятаю, бо ўсё было знянацку, а я яшчэ быў сонны. І яны пачалі абшукваць пакой, дзе я жыву, капацца ў братавых рэчах. Пры гэтым, я іх прасіў прад’явіць нейкую пастанову пра вобшук, але яны нічога так і не прад’явілі. Потым я яшчэ прасіў пратакол вобшуку, яны казалі, што ў канцы выдадуць, але таксама нічога так і не выдалі».
Дзмітрый кажа, што найперш міліцыянты капаліся ў рэчах, якія пакінуў дома ягоны брат Мікалай. І гэта ўжо не першы раз. Да таго такія вобшукі ў рэчах Мікалая адбываліся ўжо некалькі разоў і нічога, што б магло іх зацікавіць, карнікі там не знаходзілі.
«Яны адразу ж адабралі ў мяне мой тэлефон. А потым, калі пабачылі мой ноўтбук, то таксама сказалі, што забіраюць яго. А потым і мяне самога забралі, сказалі ехаць з імі на допыт. Мяне прывезлі ў Гомельскі РАУС на вуліцу Сцяпана Разіна, 9. Спачатку яны абяцалі, што адпусцяць мяне праз дзве гадзіны. Але, як аказалася, не адпусцілі. У тэлефоне знайшлі падпіску на суполку “Гомель Online”. У выніку мяне затрымалі, сказалі, што ў мяне артыкул 19.11», — кажа Дзмітрый.
Першыя допыты
Але найбольш міліцыянтаў цікавіла асоба брата Дмітрыя — Мікалая Стагурскага, які на той момант праз палітычны пераслед у Беларусі ўжо досыць працяглы час знаходзіўся за мяжой. Дзмітрый кажа, што карнікі, спрабуючы выцягнуць з яго нейкую інфармацыю, пагражалі яму:
«Яны пачалі распытваць наконт брата: распавядай давай, мы ведаем, што ты з ім стасуешся, калі не распавядзеш, мы цябе пасадзім на тры гады. Я казаў, што не стасуюся з братам. Яны выпытвалі ў мяне дзе брат знаходзіцца, казалі, што ён кратае мяне за нітачкі і я буду выконваць ягоныя патрабаванні – хачу нешта падарваць ці яшчэ нейкі тэракт здзейсніць. Яны спрабавалі знайсці, што мне можна прыпісаць для крымінальнага артыкула. Я выпадкова пачуў, як яны гэта абмяркоўвалі ў калідоры. Але ў выніку нічога на мяне не знайшлі. Я ім проста распавядаў пра сваю вучобу».
Пратакол паводле часткі 2 артыкула 19.11 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях на Дзмітрыя Стагурскага складаў участковы інспектар Гомельскага РАУС старшы лейтэнант Ілля Лаворанка. У пратаколе ён напісаў, што Дмітрый нібыта захоўваў экстрэмісцкі матэрыял па адрасе Гомельскага РАУС — вул. Сцяпана Разіна, 9.
Частка пратакола пра адміністрацыйнае правапарушэнне, складзенага на Дзмітрыя Стагурскага.
Міліцыянты парвалі Дзмітрыю куртку, адарваўшы ад яе шлейкі і капюшон, адабралі рэчы і пасадзілі яго ў “малпоўню” — краты перад уваходам у РАУС. Знаходзячыся там, ён пабачыў, як у той самы РАУС заводзілі ягонага бацьку – Васіля Стагурскага.
«Калі я быў у “малпоўні” я пабачыў як у РАУС завялі бацьку. Яго там распранулі дагала, прымусілі прысядаць. Міліцыянты смяяліся з яго, казалі: “Сабралася сямейка”. Я, памятаю, што тады нават заплакаў ад крыўды», — узгадвае Дзмітрый.
Суд Гомельскага раёна
Суд
У «малпоўні» яго трымалі да гадзіны ночы. Потым яго завезлі ў ізалятар часовага ўтрымання Гомельскага УУС на вуліцу Міжгароднюю. На наступны дзень яго павезлі ў суд Гомельскага раёна. Тады ён сустрэўся з бацькам. Дзмітрый узгадвае гэтую паездку да суда:
«Нас везлі на міліцэйскім УАЗіку. Мяне з бацькам пасадзілі ў багажнік і прывезлі спачатку зноў у РАУС. Я праз шчыліны пабачыў, што гэта той самы РАУС, дзе я быў учора. Там мы стаялі недзе гадзіну. Багажнік быў зачынены, там не было чым дыхаць, стала вельмі горача. І ў мяне, і ў бацькі пачала кружыцца галава. Але хаця б прыадчыніць дзверы не дазволілі. Праз гадзіну нас павезлі ў суд, які каля Гомельскага аўтавакзала».
Разгляд справы Дзмітрыя 5 лютага выконвала прызначаная Лукашэнкам на пасаду суддзі Інга Яцухна. Калі яшчэ ў 2020-м і 2021-м гадах так званыя суддзі хаця б імітавалі судовае разбіральніцтва, то цяпер яны не лічаць патрэбным рабіць нават гэта.
Інга Яцухна (злева).
«Мяне проста прывялі ў суд. Я быў першы, потым бацька. Калі я зайшоў, прысуд быў ужо падрыхтаваны і надрукаваны. Мне далі магчымасць нешта сказаць, але ў гэтым не было аніякага сэнсу. Я сказаў, што я вучуся, у мяне не было аніякіх планаў распаўсюджваць нейкі экстрэмізм. Гэта проста навінавы рэсурс, які асвятляе, дзе якія падзеі ў Гомелі адбываюцца, дзе коркі на дарогах і падобнае. Суддзя нікуды не выходзіла, а адразу зачытала ўжо загадзя гатовы прысуд».
Зняволенне
Потым яго вярнулі ў ІЧУ. Ад самага вяртання з яго пачалі здзеквацца. Дзмітрый узгадвае:
«Адносіліся да мяне ў ізалятары, як да быдла. Мяне адразу распранулі. Калі я ставаў тварам да сцяны, я неяк не так паставіў ногі. І міліцыянт моцна ўдарыў мяне па назе. А ў мяне яшчэ раней быў парваны мяніск. Ад удара па назе на ёй утварылася вялікая гематома, якая трымалася амаль да сканчэння тэрміну зняволення. Я не мог нармальна хадзіць, наступаючы на гэтую нагу, я кульгаў. А міліцыянты з мяне праз гэта смяяліся, што, маўляў, калека. Я два дні выпрошваў у іх сваю мазь з заплечніка. Насілу ўдалося іх угаварыць і мне прынеслі тую мазь, то яна трошкі дапамагла зняць боль. Мы ў камеры былі ўсе “палітычныя”. Былі два “ложкі” — нары, а нас у камеры было па 6-7 чалавек. Двое спалі на тых нарах, а я і іншыя — проста на падлозе, на сваіх куртках, а пад галаву падкладалі красоўкі. Адбой быў а 10-й гадзіне, але за ноч нас два разы будзілі, а 12-й і а 4-й гадзінах, і прымушалі падыходзіць да акенца ў дзвярах і называць свае прозвішчы. А я яшчэ звычайна сплю вельмі моцна. Першыя разы я не чуў, калі яны адкрывалі тое акенца і будзілі. То яны заходзілі ў камеру і піналі мяне нагамі, каб я прачнуўся. Потым прымушалі ісці да таго акенца і рабіць даклад са сваім прозвішчам. Пасля вызвалення я дагэтуль прачынаюся сярод ночы і сплю вельмі чутліва».
Два рызы Дзмітрыя вадзілі на допыты. Відавочна, карнікі шукалі нагоду для крымінальнага зняволення.
«Першы допыт у мяне быў праз сем дзён. Пыталі, ці ведаю я яшчэ кагосьці, хто бярэ ўдзел у нейкіх палітычных актыўнасцях, альбо падпісаны на тыя “экстрэмісцкія рэсурсы”, альбо хадзілі на мітынгі. Прыкладна такі ж быў і другі допыт. На ім мне ўжо пагражалі, што вывязуць мяне ў лес, нешта там са мной зробяць, зламаюць маю хворую нагу альбо падкінуць мне нешта і “закрыюць” на тры гады. Яны патрабавалі нейкую інфармацыю пра брата, якой у мяне папросту не было. Я ім распавядаў толькі пра сваю вучобу», — кажа Дзмітрый Стагурскі.
Ён прыгадвае, што адною з самых жорсткіх наглядчыкаў у ізалятары была нейкая жанчына:
«Была такая ахоўніца — ці то Юля, ці то Яна яе звалі. Ёй было з выгляду гадоў трыццаць з нечым. У нашай камеры быў яшчэ мужчына са зламанай нагой. То яна заўжды з нас смяялася, што, маўляў, сабраліся інваліды ў адной камеры. Прычым, усё гэта з мацюкамі і здзеклівымі словамі пра нас. Яны штодня праводзілі ў камеры так званы “шмон” — нас выводзілі на калідор, а самі рабілі ператрус рэчаў, усё перавярталі дагары нагамі, маглі параскідаць па падлозе нашыя зубныя шчоткі, іншыя рэчы».
Выхад на волю і сустрэча з бацькам
Выходзіў Дзмітрый на гадзіну раней за свайго бацьку. Вось як ён апісвае сустрэчу.
«Мяне выпусцілі недзе а 12-й гадзіне, а яго прыкладна праз гадзіну. Я дачакаўся тату, ён выйшаў і мы абняліся. Я тады зноў заплакаў. Ён падчас гэтай адсідкі моцна пасівеў. Ён баяўся мне нешта распавядаць. Казаў толькі, што яго некалькі разоў пазбаўлялі ежы — яму проста не выдавалі пайку, якую раздавалі іншым зняволеным. Мяне трымалі на другім паверсе, увесь час перакідаючы паміж камерамі, а ён быў на трэцім паверсе ізалятара. Пасля вызвалення ён у хуткім часе з’ехаў у Ізраіль, грамадзянінам якога ён з’яўляецца».
Васіль Стагурскі
Бацька Дзмітрыя і Мікалая Стагурскіх — Васіль Стагурскі, гэта той самы грамадзянін Ізраіля, навіна пра катаванні якога ў вязніцы ў Беларусі абляцела ізраільскія і беларускія СМІ ў пачатку гэтага тыдня. Пакуль пра тое, што з ім адбылося, ён баяўся распавядаць, бо яму пагражалі карнікі з Беларусі, што, калі ён нешта распавядзе пра тое, што з ім рабілі ў гомельскім ізалятары, то яны пасадзяць сына — Дзмітрыя. З гэтай прычыны Дзмітрый мусіў з’ехаць з Беларусі. Цяпер ён знаходзіцца ў адной з краінаў Еўропы ў адноснай бяспецы.
А. Юрэвіч.
Стало известно о задержании брата политэмигранта из Гомеля после угроз Азарёнка
В отношении парня составили протокол по «политической» статье.
Гомельчанин рассказал о вербовке КГБ после задержания «за экстремизм» и интервью БТ. Сейчас он в безопасной стране
Гомельчанин рассказал Флагштоку, как был завербован и прервал сотрудничество с КГБ.
